کد مطلب:193267 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:99
مستضعف کیست؟
ابراهیم بن اسحاق (از عمرو بن اسحاق) گوید: از امام صادق - علیه السلام - سؤال شد: تعریف مستضعف كه خدا از آن در قرآن یاد كرده است؛ چیست؟
حضرت فرمود: كسی است كه سوره ای از قرآن را خوب نداند، در حالی كه خداوند طوری او را نیافریده است كه نتواند خوب بداند. [1] .
2- حمران گوید: از امام صادق - علیه السلام - درباره ی فرمایش خدای عزوجل: (الا المستضعفین) [2] «مگر (كسانی كه) تحت فشار قرار گرفته اند» سؤال نمودم.
حضرت فرمود: مراد اهل ولایت است.
عرض كردم: كدام ولایت؟
حضرت فرمود: البته ولایت در دین نیست، ولی ولایت مناكحه (ازدواج) و در ارث بردن و مخالطت (معاشرت) است، و اینان نه مؤمن هستند، نه كافر، بلكه امیدوار به رحمت خدا (یا كسانی هستند كه امرشان متروك به اراده خدا است). [3] .
3- سلیمان بن خالد گوید: از امام صادق - علیه السلام - درباره ی قول خدای عزوجل: (الا المستضعفین من الرجال و النساء و الولدان) [4] «مگر آن دسته از مردان و زنان و كودكانی كه به راستی تحت فشار قرار گرفته اند (و حقیقتا مستضعفند)» سؤال نمودم.
حضرت فرمود: ای سلیمان؛ (خیال نكن مستضعف یعنی لاغر و ضعیف بلكه) در این مستضعفین كسانی وجود دارد كه از تو گردنشان كلفت تر است.
مستضعفین گروهی هستند كه روزه می گیرند و نماز می خوانند، شكم ها و شهوتهای خود را از حرام حفظ می كنند اینان حق را در غیر ما (یا در غیر این كارها) نمی بینند، اینان به شاخه های درخت تمسك جسته اند.
[ صفحه 303]
(فأولئك عسی الله أن یعفو عنهم) «پس اینان را شاید خدا عفوشان كند» زیرا اینان به شاخه ها تمسك جسته بودند گر چه آنها (یعنی أئمه - علیهم السلام - را) نمی شناختند، پس اگر آنان را عفو كند به رحمت خود چنین كرده است، و اگر عذاب نماید، به سبب ضلالت آنها از چیزی كه به آنها معرفی شده است می باشد.
- توضیح: گویا مستضعفین كسانی هستند كه به اهل بیت - علیهم السلام - گرایش دارند ولی شناخت كافی از آنها ندارند، و لذا عفو و یا عذاب آنها بستگی به اراده خدا در قیامت دارد. [5] .
4- سماعه گوید: از امام صادق - علیه السلام - درباره ی مستضعفین، و اینكه كیانند سؤال كردم.
حضرت فرمود: آنها اهل ولایت هستند.
عرض كردم: مقصودتان كدام ولایت است؟
حضرت فرمود: این ولایت در دین نیست، ولی ولایت در ازدواج، و ارث، و معاشرت است، اینان نه مؤمنند نه كافر، و از آنها كسانی هست كه امر سرنوشتشان متروك به اراده ی خداست.
اما فرمایش خدا: (و المستضعفین (من الرجال و النساء و الولدان) الذین یقولون ربنا أخرجنا - إلی قوله -: نصیرا) [6] «مردان و زنان و كودكانی كه (به دست ستمگران) تضعیف شده اند همان افراد (ستمدیده ای) كه می گویند: پروردگارا ما را خارج بنما... - تا آنجا كه می فرماید -: (و از جانب خود) یار و یاوری (برای ما تعیین فرما)» پس آنان ما هستیم. [7] .
5- سفیان بن سمط گوید: به امام صادق - علیه السلام - عرض كردم: درباره ی مستضعفین چه می گوئید؟
حضرت مانند كسی كه می خواهد كسی را بترساند به من فرمود: مگر شما
[ صفحه 304]
كسی را گذاشتید كه مستضعف باشد؟ كو مستضعفین؟ به خدا قسم حتی این زنان مخدره در خانه ها مطالب و قضایای شما را مورد گفتگوی خود قرار داده اند، (و بر اسرار شما مطلع شده اند) و آنها را با سقاهای مدینه در كوچه های مدینه در میان می گذارند. [8] .
- توضیح: گویا امام - علیه السلام - از اینكه بعضی از شیعیان همه ی اسرار اهل بیت - علیهم السلام - را فاش كرده اند، و مراعات اصل تقیه را در آن شرایط سخت نكرده اند گله مند بودند.
6- عمران بن ابان گوید: از امام صادق - علیه السلام - درباره ی مستضعفین پرسیدم؟
فرمود: آنها اهل ولایت هستند.
عرض كردم: چه ولایتی؟
فرمود: هر آینه آن ولایت در دین نیست، بلكه ولایت در ازدواج و ارث و معاشرت است، و ایشان نه مؤمنند و نه كافر، و از آنهایند كسانی كه به امید خدای عزوجل هستند (و كارشان با خداست كه اگر خواهد عذاب كند یا ببخشد). [9] .
حضرت فرمود: كسی است كه سوره ای از قرآن را خوب نداند، در حالی كه خداوند طوری او را نیافریده است كه نتواند خوب بداند. [1] .
2- حمران گوید: از امام صادق - علیه السلام - درباره ی فرمایش خدای عزوجل: (الا المستضعفین) [2] «مگر (كسانی كه) تحت فشار قرار گرفته اند» سؤال نمودم.
حضرت فرمود: مراد اهل ولایت است.
عرض كردم: كدام ولایت؟
حضرت فرمود: البته ولایت در دین نیست، ولی ولایت مناكحه (ازدواج) و در ارث بردن و مخالطت (معاشرت) است، و اینان نه مؤمن هستند، نه كافر، بلكه امیدوار به رحمت خدا (یا كسانی هستند كه امرشان متروك به اراده خدا است). [3] .
3- سلیمان بن خالد گوید: از امام صادق - علیه السلام - درباره ی قول خدای عزوجل: (الا المستضعفین من الرجال و النساء و الولدان) [4] «مگر آن دسته از مردان و زنان و كودكانی كه به راستی تحت فشار قرار گرفته اند (و حقیقتا مستضعفند)» سؤال نمودم.
حضرت فرمود: ای سلیمان؛ (خیال نكن مستضعف یعنی لاغر و ضعیف بلكه) در این مستضعفین كسانی وجود دارد كه از تو گردنشان كلفت تر است.
مستضعفین گروهی هستند كه روزه می گیرند و نماز می خوانند، شكم ها و شهوتهای خود را از حرام حفظ می كنند اینان حق را در غیر ما (یا در غیر این كارها) نمی بینند، اینان به شاخه های درخت تمسك جسته اند.
[ صفحه 303]
(فأولئك عسی الله أن یعفو عنهم) «پس اینان را شاید خدا عفوشان كند» زیرا اینان به شاخه ها تمسك جسته بودند گر چه آنها (یعنی أئمه - علیهم السلام - را) نمی شناختند، پس اگر آنان را عفو كند به رحمت خود چنین كرده است، و اگر عذاب نماید، به سبب ضلالت آنها از چیزی كه به آنها معرفی شده است می باشد.
- توضیح: گویا مستضعفین كسانی هستند كه به اهل بیت - علیهم السلام - گرایش دارند ولی شناخت كافی از آنها ندارند، و لذا عفو و یا عذاب آنها بستگی به اراده خدا در قیامت دارد. [5] .
4- سماعه گوید: از امام صادق - علیه السلام - درباره ی مستضعفین، و اینكه كیانند سؤال كردم.
حضرت فرمود: آنها اهل ولایت هستند.
عرض كردم: مقصودتان كدام ولایت است؟
حضرت فرمود: این ولایت در دین نیست، ولی ولایت در ازدواج، و ارث، و معاشرت است، اینان نه مؤمنند نه كافر، و از آنها كسانی هست كه امر سرنوشتشان متروك به اراده ی خداست.
اما فرمایش خدا: (و المستضعفین (من الرجال و النساء و الولدان) الذین یقولون ربنا أخرجنا - إلی قوله -: نصیرا) [6] «مردان و زنان و كودكانی كه (به دست ستمگران) تضعیف شده اند همان افراد (ستمدیده ای) كه می گویند: پروردگارا ما را خارج بنما... - تا آنجا كه می فرماید -: (و از جانب خود) یار و یاوری (برای ما تعیین فرما)» پس آنان ما هستیم. [7] .
5- سفیان بن سمط گوید: به امام صادق - علیه السلام - عرض كردم: درباره ی مستضعفین چه می گوئید؟
حضرت مانند كسی كه می خواهد كسی را بترساند به من فرمود: مگر شما
[ صفحه 304]
كسی را گذاشتید كه مستضعف باشد؟ كو مستضعفین؟ به خدا قسم حتی این زنان مخدره در خانه ها مطالب و قضایای شما را مورد گفتگوی خود قرار داده اند، (و بر اسرار شما مطلع شده اند) و آنها را با سقاهای مدینه در كوچه های مدینه در میان می گذارند. [8] .
- توضیح: گویا امام - علیه السلام - از اینكه بعضی از شیعیان همه ی اسرار اهل بیت - علیهم السلام - را فاش كرده اند، و مراعات اصل تقیه را در آن شرایط سخت نكرده اند گله مند بودند.
6- عمران بن ابان گوید: از امام صادق - علیه السلام - درباره ی مستضعفین پرسیدم؟
فرمود: آنها اهل ولایت هستند.
عرض كردم: چه ولایتی؟
فرمود: هر آینه آن ولایت در دین نیست، بلكه ولایت در ازدواج و ارث و معاشرت است، و ایشان نه مؤمنند و نه كافر، و از آنهایند كسانی كه به امید خدای عزوجل هستند (و كارشان با خداست كه اگر خواهد عذاب كند یا ببخشد). [9] .
[1] معاني الاخبار: ص 202، بحارالأنوار: ج 69 ص 160 ح 12.
[2] سوره ي نساء آيه ي 98.
[3] عن معاني الاخبار: ص 207، بحارالأنوار: ج 69 ص 161 ح 13.
[4] سوره ي نساء آيه ي 98.
[5] معاني الاخبار: ص 202، بحارالأنوار: ج 69 ص 161 ح 14.
[6] سوره ي نساء آيه ي 75.
[7] تفسير العياشي: ج 1 ص 257؛ بحارالأنوار: ج 69 ص 163 ح 21.
[8] معاني الاخبار: ص 201، بحارالأنوار: ج 69 ص 160 ح 11.
[9] اصول كافي: ج 4 ص 128 ح 5.